Alyansa daha bir üzv: Finlandiya NATO-nun “polad günbəz”i ilə qorunacaq
Türkiyə Böyük Millət Məclisi tərəfindən təsdiqləndikdən sonra NATO-ya rəsmi üzv olan Finlandiya üçün xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlunun iştirakı ilə Brüsseldə keçirilən mərasimdə Alyansın qərargahında bu ölkənin bayrağı qaldırılıb.
Belçikanın paytaxtı Brüssel siyasi mesajlar və simvollarla dolu üzvlük prosesinə ev sahibliyi etdi. Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (TBMM) təsdiqi ilə rəsmi olaraq NATO-ya üzv olan Finlandiya, Brüsseldəki qərargahında təşkil edilən mərasimlə Alyansa rəsmi olaraq üzv olub.
NATO-ya üzvlük mərasimlərinin NATO-nun yaranmasının ildönümünə təsadüf etməsi də simvolik idi. Çünki NATO-nun mənzil-qərargahının həyətindəki bayraq dirəyində Finlandiya bayrağı sancılmazdan əvvəl bir sıra sənədlər mübadiləsi aparılıb. Türkiyə adından görüşlərə qatılan xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu Türkiyə Böyük Millət Məclisinin təsdiq etdiyi Finlandiyanın üzvlük sertifikatını amerikalı həmkarı Entoni Blinkenə təqdim edib. Əslində, ABŞ 1949-cu ildə imzalanmış Şimali Atlantika Müqaviləsi və NATO-nun təsis sənədinin himayədarıdır. Eynilə, Finlandiyanın xarici işlər naziri Pekka Haavisto ölkəsinin ratifikasiya sənədləri adlanan üzvlük haqqında qanun layihəsini öz məclislərində imzalayaraq təsdiqləmiş Blinkenə təhvil verib.
Finlandiya Prezidentindən “İsveç” mesajı
NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq, prezident Sauli Niinistonun da iştirak etdiyi mərasimdə, bu iştirakla Finlandiya və NATO-nun təhlükəsizlik dairəsinin genişləndiyini, İsveç Alyansa daxil olana qədər Stokholmun təhlükəsizliyini təmin edəcəklərini xatırladıb. NATO-nun genişlənmə prosesinin də davam edəcəyinə diqqət çəkən Stoltenberq, İsveçin tezliklə Alyansa qoşulacağına ümid etdiklərini bildirib.
Finlandiyanın iştirakının həm də Alyansı daha da gücləndirəcəyini təkrarlayan Stoltenberq, NATO-da iştirakın üçüncü ölkələr tərəfindən verilmədiyini, üzv dövlətlərlə namizəd ölkələr arasında alınan bir qərar olduğunu xatırladıb.
Digər tərəfdən, Finlandiya prezidenti Niinisto mərasimdə çıxış edərək, ölkəsinin üzvlük prosesinin sürətli olduğunu və görünənin əksinə, sakit bir proses olduğunu bildirib. Kremlin “Finlandiyanın NATO üzvlüyü Rusiyaya qarşı təhdidləri artırır” açıqlamalarını dəyərləndirən Niinisto, Rusiyanın Avropa və Finlandiyanı təhdid etdiyi üçün əslində Alyansın üzvü olduqlarını xatırladıb. Finlandiya və İsveçin eyni vaxtda əl-ələ verərək danışıqlara başladığını xatırladan Niinisto ölkəsinin NATO üzvü olduğunu və İsveçin üzvlük üçün çalışacaqlarını bildirib.
Müraciət tarixindən düz 10 ay sonra NATO-ya üzv olan Finlandiya ən tez zamanda Alyansa üzv olan ölkə adını aldı. Finlandiya bu gündən etibarən “NATO-nun polad günbəzi” olan “Vaşinqton sazişi”nin 5-ci maddəsi ilə qorunacaq. Beləliklə, NATO-nun 5-ci maddəsinin coğrafi dairəsi də genişlənib.
Bu arada, Finlandiyanın iştirakı ilə Türkiyə Aİ-də “daha bir müttəfiq” qazandı. Çünki Madriddə imzalanan üçlü sazişdə İsveç və Finlandiya təkcə Ankaranın təhlükəsizlik problemlərini həll etmək öhdəliyi götürməyib, həm də Türkiyənin Aİ-yə üzvlük prosesini dəstəkləyəcəklərini öhdəsinə götürüb. Bundan sonra Finlandiya NATO toplantılarında Fransa və Estoniya arasında, Türkiyə isə “Vilnüs Sammiti”nə qədər İngiltərə və İspaniya arasında oturmağa davam edəcək. İsveçin NATO-ya qəbulu təsdiqlənərsə, Türkiyənin Böyük Britaniya və İsveç arasında oturacağı gözlənilir.
